بررسی فیلم اکس ماشینا» / مطالعات فضای مجازی

 

 

مقدمه

در سال 2015 در فواصل زمانیِ کوتاهی ، سه فیلم علمی – تخیلی  با محوریت هوش مصنوعی روی پرده­ی سینماها رفتند. دو فیلم آمریکایی او و چپی و فیلم انگلیسی اکس ماشیینا. بسیاری از منتقدها این همزمانی را نشانه­ای از افزایش نگرانی جمعی بابت سرعت پیشرفت­های تکنولوژیک ونوآوری­هایی در عرصه­ ی هوش مصنوعی می­دانند. مخصوصا که او و اکس ماشینا برخلاف جریان رایج فیلم­های علمی - تخیلی، آثاری بودند که از هیج نظری در گروه فیلم­های جریان اصلی نمی­گنجیدند؛ دو فیلم کم خرج در لوکیشن­هایی محدود با تمرکز بر تم­هایی چالش انگیز و قابل تأمل که در دل خود هشداری نسبت به آینده­ای که در انتظار بشریت است، داشتند. او که پس از ظهور پدیده­ی سیری» در محصولات کمپانی اپل ساخته شد، برای مخاطب قابل لمس و درک پذیرتر بود. اما اکس ماشینا درباره­ی پیشرفت­هایی بود که در زمینه ی رباتیک اتفاق افتاده و اگرچه واکنش­هایی جدی از طرف بسیاری از دانشمندان این عرصه در پی داشته،  وما مورد توجه سینما دوستان غیرمتخصص قرار نگرفته  است. در شرایطی که سابقه ­ی ساخت فیلم­های علمی-تخیلی با حضور ربات ­هایی  با شکل­های مختلف - گاه در جسمی شبه انسانی و گاه چشمی نظاره­گر و ساکن - که اغلب تهدیدی برای بقای انسان ها هستند به دهه­های ابتدایی تاریخ سینما برمی­گردد، کمتر فیلمی می­توان یافت که مثل اکس ماشینا تمرکز خود را بر مسائل فلسفی حول هوش مصنوعی» گذاشته باشد، این که انسان بودن به چه معناست؟ چه چیزی باعت تمایز میان انسان و ماشین می شود؟ و اگر رباتی ساخته شود که قابلیت درک احساسات مختلف (مثل عشق، تعجب، ترسی، نگرانی) را داشته باشد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ از این نگاه شاید بتوان مهم­ترین ویژگی اکس ماشینا را این دانست که یذیرفته است هوش مصنوعی بالاخره از حیطه­ی علمی-تخیلی خیلی خارج شده و وارد زندگی روزمره شده است. نگاهی واقعی که فیلم را هیجان انگیز، هراس­آور و به یادماندنی کرده است.

ادامه مطلب